Hoe verbeter je de samenwerking in een team?

Teams begeleiden in hun samenwerking. Dat is wat ik graag doe! Daar waar ik vroeger in een teamtraject ook vaak stilstond bij het individuele gedrag van de teamleden kijk en intervenieer ik de laatste jaren vooral op de groep als geheel. Op zichzelf was dat wat ik jaren deed niks mis mee maar het had weinig effect op de kwalteit van de samenwerking en het gezamenlijke resultaat. De onderlinge dynamiek bleef buiten beeld terwijl het gedrag van ieder teamlid beinvloedt werd in de context waarin ze verbleven. Helderheid over dat wat je als team in gezamenlijkheid te doen hebt, geeft rust in het team. Het geeft houvast en richting waardoor de samenwerking in het team verbetert en het onderlinge gedoe naar de achtergrond verdwijnt en/of beter te adresseren is. 

Weet jij wat jullie samenwerking moet opleveren?

Ik ga ervan uit dat ieder individueel lid van een team bekwaam is in zijn/haar vak en weet wat hij/zij te doen heeft. Met andere woorden de meeste leden hebben hun individuele doelen wel helder en hun zaakjes op orde. Maar weten ze ook wat hun gezamenlijke doel is? Waar in de samenwerking hebben ze elkaar nodig om tot concrete resultaten te komen? Tenslotte zijn ze niet voor niets een team toch? Als je elkaar niet nodig hebt om tot resultaat te komen vorm  je ook geen team maar een groep losse professionals die hun werk prima in hun eentje kunnen.

In de praktijk kom ik vaak tegen dat teams hun individuele doelen nogal eens verwarren met hun gezamenlijke doelen. Ze zijn zich niet bewust van wat hun samenwerking moet opleveren. Met als gevolg: ieder op z’n eigen eiland, resultaten blijven achter, ieder voor zich, gemis aan gezamenlijkheid, frustratie en verlies van werkplezier. Hoe jammer is dat? Als je je als team wil ontwikkelen in de samenwerking vraagt dit een flinke investering van de teamleden. Het rommelt en het schuurt in het begin. Het is geen quick fixe maar geeft uiteindelijk ontzettend veel voldoening.  

Helderheid over dat wat de samenwerking moet opleveren geeft rust en richting voor de teamleden 

Mijn aanpak bij het verbeteren van de samenwerking

Stap 1: Functionele analyse: 

Ik start over het algemeen met individuele gesprekken met de teamleden waarbij ieder teamlid gesproken wordt over de samenwerking binnen het team. “Wat denk jij dat hier aan de hand is? Hoe zou je dat noemen? Zouden je collega’s dit ook zo noemen of zouden ze daar andere woorden voor gebruiken?” Dat waar in de wandelgangen over wordt gepraat, één- tweetjes, koffie, roddels ligt ineens in zijn geheel op tafel. Wat zijn onze waardes, pijnpunten, patronen en paradoxen binnen onze samenwerking? 

Deze helderheid is confronterend maar geeft tegelijkertijd ook lucht. Er is een gezamenlijk beeld gemaakt. En alles is “Out of the open”. 

“Helderheid in de bovenstroom is het fundament voor de onderstroom”.

Stap 2: Helderheid in de bovenstroom

Als teamcoach heb je de taak om te zorgen dat alle beschikbare energie in het team beschikbaar komt voor de gezamenlijke taak. Wat moet onze samenwerking opleveren? Wat doen we als team wel en wat doen we niet? Dit kader geeft veiligheid en richting.

• Formuleer met elkaar heldere gezamenlijke doelen: wat moet onze samenwerking opleveren? Wat hebben we samen te doen? Wat is de reden van oprichting? Waar gaat onze energie naar toe?
• Benoem vervolgens duidelijke functionele rollen en verantwoordelijkheden die voortvloeien uit deze gezamenlijke doelen. Oftewel wat is mijn rol in dit geheel en welk gedrag vraagt dat dan van mij? Waar ben ik verantwoordelijk voor als het gaat om het bereiken van de gezamenlijke doelen?

Stap 3: Interventies in de onderstroom

Pas als de bovenstroom in kaart is gebracht komt er ruimte voor de onderstroom. Veel energie voor de gezamenlijk taak (dat wat we met elkaar te doen hebben) gaat verloren in ineffectieve gesprekken, frustratie en geroddel. Als teamcoach wil ik: 

• Het team leren om de beschikbare energie te richten op het resultaat. Door het team steeds opnieuw te bevragen in hoeverre dat wat ze aan het doen zijn bijdraagt aan het geformuleerde resultaat. 
• Dat er zicht komt op de effectiviteit van de interactiepatronen en de kwaliteit van de interacties zo hoog wordt dat de leden met elkaar ook de gezamenlijke doelen kunnen bereiken. 

Ik geniet heel erg van dit soort trajecten alhoewel het bij aanvang soms ook veel uithouden van geprojecteerde spanning is. Daar waar geroerd wordt in de soep komt soms ook nog wat onverwachts bovendrijven waar frustratie op zit en wat graag gehoord wil worden. Dat vraagt soms op m’n handen zitten en de spanning uithouden. Maar als dat lukt en ik na verloop van tijd zie dat het team steeds beter instaat is om vanuit autonomie samen te werken, er niet meer tegen vergaderingen wordt opgezien en er weer resultaten worden geboekt en plezier wordt gemaakt? Dat ben ik hééél blij!

Wil jij aan de slag met je team om de samenwerking te verbeteren en naar een hoger plan te brengen? Neem dan contact met mij op voor een vrijblijvende afspraak?